Jak morskie skarpetki uczą historii
Kolorowe skarpetki są nie tylko wygodnym dodatkiem, ale mogą stać się także inspiracją do lepszego poznania świata. Morskie skarpetki z latarnią morską natchnęły nas do przyjrzenia się tym majestatycznym budowlom. Choć historia pierwszych latarni sięga czasów starożytnych, współczesne budowle tylko w niewielkim stopniu przypominają swoje odległe pierwowzory. W starożytności w okolicach brzegu rozpalano stosy drewna, które miały informować żeglarzy o położeniu portu. Jeżeli nadbrzeża były nisko położone, wówczas światło było wciągane na górę przy pomocy konstrukcji przypominających żurawie. Wysokość brzegu do teraz odgrywa bardzo ważną rolę. Im wyżej położone jest miejsce, tym latarnia może być niższa. Zasada ta działa także w drugą stronę. Jeżeli teren jest nisko położony, wówczas, aby zachować odpowiednią widoczność, trzeba zdecydować się na wzniesienie wysokiej latarni. Budowle powstawały głównie z kamienia i cegły, ale zdarzały się również konstrukcje, dla których materiałem budulcowym było drewno. Pierwsze opisy tzw. kolumn z ogniem pochodzą już z 400 roku p.n.e. Niewątpliwie za najbardziej znaną budowlę z tego okresu można uznać latarnię w Faros, która powstała ok. 280 roku p.n.e. z inicjatywy Ptolemeusza I, ówczesnego króla Egiptu. W polskich źródłach informacje o pierwowzorach latarni pochodzą z XI wieku. Obecnie na terenie naszego kraju znajduje się 17 tego typu obiektów m.in. w Gdańsku, Jastarni, Ustce, Świnoujściu, Kołobrzegu oraz na Helu. Co ciekawe, Polska jest w posiadaniu dwóch latarni, które znajdują się na biegunach: na Spitsbergenie w Arktyce oraz na Wyspie Króla Jerzego na Antarktyce.
Latarnie w kulturze
Kiedy zna się już krótką historię latarni, można zaparzyć ciepłą herbatę i zasiąść w wygodnych skarpetkach do wieczornego seansu albo lektury. W obu tych dziedzinach często jest spotykany motyw latarni. Pociągająca w nim jest m.in. jego bogata symbolika. Latarnie kojarzone są zarówno z zagubieniem, samotnością, poszukiwaniem życiowego celu, jak i z jego znalezieniem. Dają one nadzieję, a jednocześnie powiązane są z życiem na pograniczu dwóch światów, gdzie rzeczywistość miesza się z fantazją. Perfekcyjnie zostało to ukazane w filmie Lighthouse Roberta Eggersa. W tej produkcji nic nie jest oczywiste. Miejscem akcji jest tytułowa latarnia, w której przyszło żyć dwóm mężczyznom (Williem Dafoe i Robert Pattinson). Widz otrzymuje spektakl gry aktorskiej, w której powoli zacierają się granice pomiędzy prawdą, a fantazją. Innymi znanymi filmami z motywem latarni są m.in. Wyspa Tajemnic Martina Scorsesego oraz Światło między oceanami Dereka Cianfrance’a. Wśród dzieł literackich prym wiedzie Latarnik, który od lat znajduje się w kanonie lektur szkolnych. Nawet jeżeli w młodości nie żywiłeś sympatii do noweli Henryka Sienkiewicza, warto do niej zajrzeć po latach. Będąc dorosłym możesz zupełnie inaczej odczytać tę książkę i odkryć w niej wiele niedostrzeżonego niegdyś piękna.